Udaberriko sakroa

Gizakiaren eta naturaren arteko hartuemanak liluratu eta kezkatu egiten du Martin Harriague. Bere azken sorkuntzetan (Itsas Laminak, Fosil, Serre) jadanik gogora ekartzen zuenaren artetik – bizidunaren berpizkundea, haren boterea, biziraupenaren aldeko haren borroka -, Stravinskik errusiar Balletentzat eginiko lan ikonoklasta eta jenialak guztia barnebiltzen du; eta are gehiago. Zentzu askotan, Secrea aurrerapen « iraultzailea » izan zen, bai Nijinskyren koreografiagatik, bai partituragatik. Harriaguek mitoa bereganatzea erabaki du, konpositorearen jatorrizko asmoa errespetatuz: errito pagano batek ilustraturik, « Naturak bere formak berritzen dituenean, sentsazio ilun eta eskerga da; eta bulkada unibertsal baten nahasmendu lauso eta sakona da » zehaztu zuen Stravinskik Martin Harriaguek erreferentzia gisa hartu duen Revue Montjoie aldizkarian, 1913ko maiatzaren 29an. Obrari bere indar basati eta mehatxagarria ematen dion kolpekatze erritmiko konplexua egoki datorkio Martin Harriague gorputzmintzaira leherkor eta lurtarrari. Musikak hori agintzen diolako, uko egiten dio oraingoan keinuaren lirismo orori; higidura primitiboaren boterean kontzentratzen da, eta taldea kiribiltzen, hedatzen eta uzkurtzen dituzten irudi fraktaletan; bide bat barreiatzen da nonahi lehertu baino lehen. Obra osoak erakusten du – Stravinskiren ikuspegia eszenaratzeko – Teodor Currentzisen batutapean bereziki dirdaitsua den musikaren adierazkortasunean oinarritu nahia. Fisikoki sentitzen ditugu talde honen baitan bizi diren energia basatia eta izu denboragabea; talde indarkeria bizidunari aurre emanarena, eta errituak garbituarena. Hautematen da basakeria, eta hautatuaren azken opalkuntza egiteko premia, udaberriaren energia gorpuzten duen printzipio femeninoa, izerdia, aratz eta garbia, igotzen dena, argirantz goratzen den biziaren alegoria.