Estro

L’Estro armonico Op.3 Antonio Vivaldiren lanik ezagunena da, Lau Urtaroen atzetik. Fantasia (“estro” hitzak irudimena esan nahi du) eta armonia uztartuz, 1711n argitaraturiko biolinerako 12 kontzertuko selekzio horren xedea da nabarmenkeria musika-idazketaren arauen menpe jartzea. Izan ere, L’Estro armonico partitura ausarta da, uneoro gehiago emateko grinaren menpekoa ia; ondorioz, balletari beste izen bat jartzeko tentazioa izan nuen: Gehiegi al da?

1963an John Crankok L’Estro armonico lana idatzi zuen Stuttgarteko Balletarentzat, neurriz gaineko musika izenkidean oinarritua. Teknika zailekoa, lana Nancyko Antzoki-Ballet Frantziarraren errepertorioan sartu zen 1979an eta hurrengo urtean dantzatzeko aukera izan nuen. Zaila zen koreografiaren zailtasunak menderatzea, sarerik gabeko salto bat zen zenbaitetan, gurutze-bide bat bestetan. Gau batean, etsita, negarrez hasi nintzen. Gehiegi al zen?

Egile guztiak beren bizitza-esperientzietan oinarritzen dira sortzeko. John Crankokek aukeratutako hiru kontzertuez gain Stabat Materraren (RV621) zatiak sartzen dituen nire lana goiko esperientzian oinarritzen da, sorkuntza berrian murgiltzeko ondoren. Hasiera batean iraganean balletaren bukaeretan erabiltzen ziren aulkiak erabiltzea pentsatu nuen gora egiteko grina markatu eta zerua eta lurra lotzen dituen mendiaren gailurrera iristeko beharrezkoa den esfortzua islatzeko. Bere semearen oinazearen aurrean Ama birjinak agertzen duen kemena goratzen duen Stabat Materraren espiritualtasunak, ordea, aipatuak uztera eta linternak margo-botetan sartzera eraman ninduen. Onena halere funtsezko ez den guztia alboratzea izango zen ezbairik gabe, poz intimo bat irekiz gizakiaren gailurrera heltzea ahalbidetzen baitu Vivaldik. Haatik, 1970eko hamarkadan artisten kapilau zen André Lendgerrek esan zuen bezalaxe: “Errazago da zortzimilako baten gailurrera iristea norberaren barnean zentimetro pare bat gora egitea baino.»

Ezer ez izanik –(…) linterna magikoz birziklatutako pintura-poteak –, Thierry Malandainek ospakizun dramatiko eta aldi berean alai baten dekoratua jartzen du. Azken horretan, ama kontsolaezin baten sufrimendua dantzaren alaitasun geldiezinak gainditzen zuen.

Ballroom revue, Isabelle Calabre • 2024ko uztailaren 8a